De Tour de France is weer begonnen. Voor mij is dat altijd weer een inspirerende tijd. Ik ben dan altijd erg benieuwd naar nieuwe ontwikkelingen op het gebied van voeding en toevoegingen. Nou kun je zeggen: “Willem, je bent met pensioen. Waar maar jij je nog druk over”. Tja…. Dat zit er nou eenmaal in en is er niet meer uit te krijgen. Het is een soort passie of duivenziekte. Het maakt niet uit hoe je het noemt. Natuurlijk komt het ook, doordat ik zelf nog steeds in combinatie speel en zodoende bij de sport betrokken ben. In ieder geval houdt het mij bezig en draaien de raderen als maar door. En volgens mij is dat veel verstandiger dan achter de geraniums te belanden.
Wielrennen.
Als ik de tour volg, dan kijk ik met name naar de voeding en de bijproducten die er gegeven en gegeten worden. Als je heel specifiek op het internet kijkt, kun je daar wel achter komen. In ieder geval datgene, wat ze kwijt willen. Elk jaar komen er ook weer van die zogenaamde “geheimen” die we ook wel kennen in de duivensport. Ik denk nog even aan het speltbrood, wat zo’n hype was voor een paar jaar geleden. Nu is het weer stil. We gaan dus steeds even heen en weer van wielersport naar duivensport in de komende alinea.
Energie voor vogels en wielrenners.
We moeten ons ook realiseren, dat duivensport echt iets anders is dan paardensport of de menselijke sport. Wielrenners kunnen onderweg gelletjes of ander etenswaar tot zich nemen. Ook kunnen ze water drinken en gewoon op snelheid doorfietsen. Dat kunnen duiven niet. Verder is de stofwisseling van mensen en of paarden heel anders dan bij vogels en dus ook bij duiven. Als ik kijk naar het voedingspatroon van de wielrenner, dan zien we dat ongeveer driekwart van de voeding bestaat uit koolhydraatrijk voedsel en ongeveer een vierde deel eiwit. Vetrijk voedsel wordt nauwelijks gegeten. De eiwitten zijn om de spieren van voeding te voorzien om wattages te kunnen trappen en de koolhydraten is voor de mens verreweg de belangrijkste energiebron. Bij trekvogels en ook bij duiven is dat heel anders. Er wordt in wielerteams die aan de belangrijke wedstrijden meedoen zoals de Tour de France, met al gestart met het optimaliseren van de voeding van iedere individuele renner tijdens de winterstages. En dat begint al ergens in december of januari. De voeding wordt op iedere renner individueel afgestemd. Ook de tijd voor en na de inspanning wordt dan in kaart gebracht. In duivensport termen zouden we kunnen zeggen: we starten de trainingen en kijken hoe de duiven individueel reageren.
Spierherstel
Na de training wordt er gekeken naar de herstelperiode. Renners moeten uiteraard goed en snel herstellen, want de dag nadien na dien moeten ze opnieuw aan de bak. Direct na aankomst krijgen ze een hersteldrank met daarin zeer snel opneembare eiwitten en koolhydraten. Dit moet zo snel mogelijk gebeuren om de spieren direct weer te voorzien van opbouwstoffen Voeding speelt hier een zeer belangrijke rol. Een hersteldrank op basis van zeer snel opneembare eiwitten en koolhydraten wordt zo snel mogelijk na de inspanning gedronken en zal ervoor zorgen dat de spieren snel voorzien worden van bouwstoffen om het herstelproces te laten starten. Ook worden mineralen en sporenelementen toegevoegd, omdat er enorm gezweet wordt. Na enige tijd krijgen de renners een kleine maaltijd om het lichaam te blijven voeden. De voedingsstoffen moeten steeds beschikbaar zijn, om de spieren optimaal te laten herstellen.
Elektrolyten.
Voor duiven kunnen we daarvan leren, dat duiven na zware en warme vluchten direct na de vlucht elektrolyten en zeer licht verteerbare eiwitten tot zich moeten nemen. Dus niet wachten tot de avondvoeding. Nee, direct bij thuiskomst in het drinkwater. Ik weet, dat niet alle voedingsdeskundigen hier in één lijn zitten. Er is ook een wetenschappelijk rapport over het gebruik van elektrolyten na een vlucht. Dit komt van de rijksuniversiteit te Gendt. Volgens het daar gedane onderzoek zou de mineraalhuishouding bij een duif die direct elektrolyten toegediend heeft gekregen na de vlucht, na enkele dagen net zo zijn hersteld als een duif die dergelijke elektrolyten niet heeft gekregen. Het zou daarom geen zin hebben deze na de vlucht toe te dienen volgens dat rapport.
Echter… zegt de rijdende rechter….
Men kijkt dan naar de mineraalhuishouding bij een duif en daar komt even het addertje onder het gras vandaan. Want: zowel Dr. Curt Vogel, exmedewerker aan de Deutsche Landwitschaft Verlag in Berlijn alsook andere bekende duiven-dierenartsen zijn duidelijk voorstander van het geven van elektrolyten. Het kan voorkomen, dat na een warm weer vlucht de duif bij thuiskomst direct veel water drinkt. Het Kalium- en Magnesiumgehalte in het bloed kan in enkele minuten met een factor 100 dalen, hetgeen een acute hartstilstand tot gevolg kan hebben. Elektrolyten bieden hier dus direct een oplossing. Daar komt bij het grote voordeel van het snelle herstel middels de super snelle eiwitopname.
Grofstoffelijk of fijnstoffelijk.
Minerale stoffen zoals calcium en fosfor worden door het lichaam opgenomen om er b.v. veren of botten van te maken. Dit gebeurt door het normale verteringsproces. Uiteindelijk worden de stoffen uit de voeding of het mineraalmengsel gehaald en in het lichaam omgezet.
Goede elektrolyten bevatten veel fijnstoffelijke delen, die direct in het bloed opgenomen kunnen worden. Ze “zakken” dan niet meer uit, maar vormen een onderdeel van het bloed zelf. De fijnstoffelijke hoogwaardige delen Natrium, Kalium, Magnesium, Selenium, Jodium etc. worden verbonden aan andere stoffen. Men gebruikt daarvoor wel een carbonaat, een gluconaat, citraat, een glycerolfosfaat, chelaat en ook chlorides. In dat laatste geval wordt het dus aan een zout verbonden.
Suikers.
Daarnaast bevatten elektrolyten ook meestal suikers. Dat is het eerste wat een duif nodig heeft na een zware prestatie. Als de suikers allemaal op zijn, kunnen de hersenen niet meer functioneren.
We kennen allemaal wel de beelden van marathonlopers die waggelend over de finish komen. Ze weten niet meer waar ze zijn. Snel opneembare suikers zijn b.v. dextrose en glucose. Soms wordt nog de vitamine B 12 toegevoegd om de stofwisseling te activeren. Was de vlucht heel erg zwaar? Dan is het geven van elektrolyten + licht verteerbaar eiwit een aanrader. Dus direct in het water doen, voordat de duiven thuiskomen. Je hebt je misschien wel eens afgevraagd, waarom je veel sporters bij een interview op tv na een sportprestatie bijna niet zonder een bidon met een rietje kunt interviewen. Juist, onderzoek in de wielersport heeft uitgewezen dat het herstel van bloedwaardes en spier beschadiging het snelst binnen 20 -30 minuten optreedt. Goed werkende producten voor duiven zijn b.v. Backs Glut-Amin en Tollyamin Forte.
Elektrolyten voor de komende vlucht.
Bij zeer warm weer is dat ook zeker aan te bevelen, met name voor vluchten met één nacht mand. Een aantal jaren geleden las ik artikelen van Gordon Chalmers, voedingsdeskundige uit Canada. Volgens hem zouden elektrolyten dorst kunnen veroorzaken. Ook Dr. Wim Peters van Zuid Afrika keert zich fel tegen het gebruik van elektrolyten. Het overtuigde mij echter niet. In elektrolyten mengelingen zitten niet alleen maar minerale zouten die vocht vasthouden, maar ook suikers. En inderdaad: daar kunnen duiven dorst van krijgen als we dat op de inkorfdag geven. De oplossing ligt voor de hand: als je niet thuis bent, omdat je moet werken, is het geven van elektrolyten op de inkorfdag geen optie. Alleen op de dag VOOR inkorven. Als je wel thuis bent op de inkorfdag, kun je ’s morgens direct na de voeding water met elektrolyten geven. Na een uur ga je weer naar het hok om de drinkenspan om te ruilen voor schoon drinkwater. Duiven die dorst hebben gekregen, kunnen nu schoon water drinken om hun dorst te lessen.
Melkzuur.
In de gedachten gang van sommige deskundigen, dat het toevoegen van elektrolyten melkzuur gevormd kan worden tijdens een vlucht, geloof ik niet zo. Een lepel elektrolyten (10 gram) per liter drinkwater voor 20 duiven voegt slechts een halve gram per duif toe. Als er een derde deel suiker in zit, hebben we het nog over 0,17 gram suiker per duif….. Melkzuur wordt gevormd door koolhydraat verbranding en is een afvalstof. Bij de mens als topsporter kan dat al gauw oplopen tot 60% van de verbruikte energie, bij de duif weten we dat deze eigenlijk maximaal een uur op glucose en bloedvetten vliegt. Er wordt ook bij zware vluchten maar zeer beperkt melkzuur aangemaakt. Je kunt het als volgt vergelijken: koolhydraten en eiwitten zijn als hout. Bij verbranding houdt je veel as over. Afvalstoffen dus. Vetten zijn als olie. Na verbranding van een goede olie houd je helemaal niets over. De duif verbruikt hoofdzakelijk vet als brandstof en zal daarom niet veel melkzuur aanmaken uit koolhydraten en uit vetten.
Minder peulvruchten.
Als men echter veel peulvruchten voert en geen vet zoals men nog steeds in sommige landen doet, zoals in Engeland en Australië, wordt er wel meer melkzuur en afvalstoffen aangemaakt. Het is daarom verstandig niet veel peulvruchten aan vliegduiven te geven. Aan Dr. Collin Walker van Australië die nogal eens met uitdrogingsverschijnselen van duiven te maken heeft, zou ik daarom willen voorstellen aan zijn liefhebbers mee te geven “het gehalte aan peulvruchten in vliegvoer flink te reduceren”. Dit om vorming van melkzuur en andere afvalstoffen zoals ammoniak te voorkomen. Daarnaast hebben peulvruchten juist vocht nodig om verteerd te kunnen worden. Dat is nou precies wat we niet willen. Over het geven van gepelde rijst, wat ook veel vocht opneemt, sprak ik in het vorige artikel. Dat slaan we nu dus even over.
Conclusie:
Het is verstandig na een zware en of warme vlucht een hoogwaardige kwaliteit elektrolyten in het drinkwater te doen. Snel herstel gaat boven het herstel dat enkele dagen duurt wat mij betreft.
Ik zou elektrolyten gedurende 2 dagen voor inkorving toevoegen aan het drinkwater. Dit om langer het vocht in het lichaam vast te houden. Er zal geen dorst ontstaan als de duiven de laatste dag van inkorven nog voldoende schoon drinkwater ter beschikking hebben.
Het is aan ook aan te raden om wat vetrijker te voeren als de vluchten warm en zwaar zijn. Veel peulvruchten voeren is dan absoluut af te raden. Het toevoegen van gepelde rijst is zinvol gedurende de laatste 2 dagen van het voeren. De behoefte aan mineralen en sporenelementen zijn niet met elektrolyten af te dekken. Daarvoor zijn die gehaltes veel te klein. Mineraalmengsels en grit zijn dus niet zomaar vervangbaar.
Zo kijk ik er tegenaan, samen met wat andere kenners. Maar ik hoef geen gelijk te hebben, dat weet u. We zitten nu aan het begin van de jonge duivenvluchten en het kan elke vlucht warm weer worden. Doe er je voordeel mee.
Met vriendelijke groet:
Willem Mulder