Parasieten (wormen etc.) welke aan de binnenkant van een duif zitten noemt men wel endoparasieten.
De belangrijkste zijn de onderstaande parasieten:
- Spoelworm
- Haarworm
- Darmbotje/Leverbot
Ik zal de bovengenoemde soorten 1 voor 1 kort bespreken.
Spoelworm:
Menig duivenmelker zal de trosjes spoelwormen wel herkennen.
De spoelworm leeft in de dunne darm en is ongeveer 5 cm lang en zijn dus duidelijk waar te nemen. Een enkele spoelworm zal weinig kwaad aan richten, maar wanneer het er veel zijn kunnen de darmen verstopt raken en dat zal leiden tot de dood van de duif.
De eieren komen met de ontlasting van de duif met spoelwormen mee. De eieren moeten 14 dagen in de buitenlucht verblijven om infectieus (besmettelijk) te worden, ze moeten namelijk eerst rijpen. Dit wil zeggen dat uit de eieren die meteen opgenomen worden door de duif, geen wormen kunnen komen. Daarom moet een wormkuur ook altijd na 10-14 dagen herhaald worden om ervoor te zorgen dat de duif geen besmettelijke eitjes kan opeten.
Aanvliegende duiven kunnen een bron van besmetting zijn. Deze moeten dan ook zo snel mogelijk uit het hok verwijderd worden.
Om wormen en ook andere ziekten te voorkomen en te bestrijden, dient men de uiterste hygiëne op het duivenhok te betrachten. Vloeren en ook de kieren en hoeken goed schoonhouden. De wormeieren vernietigen is vrij moeilijk, ze hebben grote weerstand. Om ze te doden, is afbranden van de vloer nog de beste methode gebleken.
Haarworm:
Haarwormen zijn, zoals de naam reeds zegt, zo dun als een haar en niet met het blote oog te zien.
De haarworm leeft in de darmwand en is iets schadelijker dan de spoelworm, hoewel hij veel kleiner is. Wat betreft de infectieuze eieren, geldt hetzelfde als bij de spoelwormen; ze dienen eerst enige tijd in een vochtige milieu geweest te zijn voordat ze, opgenomen door de duif, kunnen uitgroeien tot wormen.
De verschijnselen bij duiven die lijden aan haarwormen zijn eigenlijk hetzelfde als die bij een spoelworminfectie. Ook de bestrijding, de hygiëne en het ontlastingsonderzoek zijn gelijk.
Sommige geneesmiddelen zijn alleen werkzaam tegen spoelwormen en niet tegen haarwormen, met uitzondering van de medicijnen die daar voor bestemd zijn vanzelfsprekend.
Darmbotje/Leverbot:
De duif kan alleen besmet worden door het eten van besmette slakjes die langs de slootranden leven. Deze plaatsen komen in Nederland in Friesland, Noord-Holland en Utrecht voor.
De parasiet is plat en iets langer dan breed. Hij leeft in de darmwand, bijt zich daarin vast en vernielt deze. Bloedvaten worden kapotgemaakt en een darmbloeding is het gevolg.
Tot zover de belangrijkste parasieten.
Ik heb de lintworm niet benoemd omdat deze maar incidentieel wordt ontdekt bij een postduif. Je kunt dan delen van de lintworm terugvinden in de mest, maar ook kun je soms de geledingen van de worm uit de cloaca zien hangen. De gebruikelijke wormmiddelen werken niet tegen lintwormen. Ik heb het zelf 1 keer meegemaakt met een duif van mij en de oplossing was om de duif haarlemmer olie toe te dienen. De lintworm was er zo uit bij de duif.
Ik kuur elk jaar mijn duiven blindelings tegen wormen. Altijd na de rui en 2 keer. Zo weet ik zeker dat mijn duiven wormvrij het seizoen in gaan.
Elk jaar maak ik wel een geval mee dat een duivenliefhebber zijn vliegseizoen moet onderbreken omdat zijn duiven last hebben van wormen. Ga dus ruim voor het vliegseizoen naar een goede duiven dierenarts en laat de mest van uw duiven controleren op wormen.
Zelf heb ik in al mijn hokken roosters liggen wat de kans op een besmetting zal verkleinen. Maar roosters liggen niet in de broedvakken en ook niet in de transportmanden waar onze duiven in komen te zitten tijdens het transport naar de losplaats. Dus uw duiven kunnen het eerder oplopen dan u denkt.