Vluchtdag
Wat er gebeurt als de duiven van een vlucht arriveren, heeft grote invloed op de resultaten van de volgende vlucht. Het is gemakkelijk om afgeleid te worden door de opwinding van het moment, met mensen die bellen om kloktijden te vergelijken, enz., maar het is belangrijk om te onthouden wat er gebeurt vanuit het oogpunt van de duif. Als een duif terugkeert van een vlucht, moet hij de kans krijgen om fysiek te herstellen en ook beloond worden voor zijn inspanningen.
Lichamelijk herstel
Wanneer een duif terugkeert, heeft hij wellicht honger en dorst, zijn wellicht de energiereserves in het lichaam uitgeput en is hij moe. Dat is echter geheel afhankelijk van de zwaarte van de vlucht. Slecht verzorgd, betekent dit een langdurig herstel, verminderde kans om met de duif te spelen en verminderde motivatie voor volgende vluchten. Correct verzorgd betekent dat de race een positieve ervaring kan zijn, wat bijdraagt aan de conditie van de duif en ook aan zijn gedrevenheid in volgende races. Niet voor niets leest men vaak dat de voorbereiding voor een wedvlucht starten bij de thuiskomst van de voorgaande wedvlucht. Om fysiek te herstellen, moet de duif verschillende basisbehoeften krijgen: voedsel, water en rust.
Voedsel
Uiteraard moet er voedsel beschikbaar zijn voor de terugkerende duiven, en des te beter als het van het juiste type is. Het doel hier is om de bloedsuikerspiegel snel te herstellen en de glycogeenreserves van organen aan te vullen. In principe hebben de duiven in eerste instantie behoefte aan een energierijke en caloriearme en eiwitarme mengeling, een mengeling die vaak omschreven wordt als een ‘light’ mengeling. De mix moet goed verteerbare granen op basis van koolhydraten en olie bevatten. Enkele uren na thuiskomst of de volgende dag nadat de duiven hebben gerust, afhankelijk van het type vlucht, dient echter een meer stevige mengeling op basis van eiwitten. Eiwitten zijn de bouwstenen voor genezing en weefselherstel.
Voor afstandsvluchten moet het voeren van een koolhydraatrijke mengeling, vaak een ‘zuiverende’ mengeling genoemd, gedurende enkele dagen na de vlucht worden ontmoedigd. Iemand die de hele dag fysiek hard werkt, wil niet aanschuiven voor een stuk taart, maar is op zoek naar een biefstuk, en dat is bij duiven niet anders. In wezen hebben we een snelle vervanging van verloren calorieën en energie nodig, gevolgd door toegang tot voedsel dat de energiereserves van het lichaam zal herstellen.
Water en probiotica
Tijdens inspanning gaat water verloren uit het systeem van de duif. Deze moet correct worden vervangen om het gevoel van welzijn van de duif te herstellen en het herstel te versnellen. Bij korte of gemakkelijke races is gewoon water en toegang tot grit en een mineraal voldoende.
Probiotica (heilzame bacteriën uit de darm) zijn nodig voor de vertering en opname van voedingsstoffen. Deze organismen zijn essentieel voor de gezondheid, maar gaan als eerste verloren bij stress. Snelle vervanging zorgt ervoor dat de darmfunctie sneller terugkeert, wat betekent dat de uitwerpselen van de duif na de race sneller weer normaal worden en dat donsdruppels sneller worden hervat. Snel herstel betekent een snelle terugkeer.
Rust
Alle liefhebbers willen graag controleren hoe het met hun duiven gaat als ze terugkomen. Maar het is belangrijk dat de duiven de kans krijgen om te rusten en te slapen. Probeer onnodige overlast te voorkomen.
Psychologisch herstel
Het is belangrijk om de drie belangrijkste vereisten van een duif om te winnen te onthouden: hij moet fit en gezond zijn, genetische kwaliteit hebben en gemotiveerd zijn. Als de duif fit, gezond en van kwaliteit is, dan is het relatief eenvoudig om hem in ieder geval naar huis te krijgen. Wat het tot een winnaar maakt, is de gretigheid om terug te keren.
Gedragsdeskundigen vertellen ons dat wanneer een dier iets doet voor een beloning, het voordeel van de beloning wordt gehalveerd als het meer dan vijf seconden na de gebeurtenis gebeurt. Het is daarom belangrijk dat de terugkerende vogel direct kan beschikken over zijn eigen zitstok, bak, afdeling, duivin/doffer, eieren etc.
Men kan zich het negatieve effect op een duif voorstellen als hij te laat aankomt en het hok gesloten is en moet wachten om binnen gelaten te worden. Uiteraard moeten andere factoren, zoals hokbeveiliging van katten en roofvogels, in overweging worden genomen, maar de liefhebber moet goed onthouden wat er door het hoofd van de duif gaat als hij terugkeert van een race. De duif verwacht tijdens de reis een beloning en moet zich dus weer welkom voelen op het hok, of het nu gewoon eten en een veilige zitstok is voor een jonge duif, eieren voor een natuurlijk gespeelde duif of de duivin van een weduwnaar of doffer van een weduwduivin.
Wat we in wezen willen, is dat grote aantallen duiven snel op het hok komen en dat ze noch mentaal noch fysiek van streek lijken te zijn. Let op de volgende vier indicaties van gezondheid en fitheid.
- Hoe snel de ontlasting weer normaal wordt. Zoals de liefhebbers weten, bestaat duivenpoep uit drie basiscomponenten: verteerd voedsel uit de darm (bruin/groen), vaste urine (wit) en vloeibare urine (heldere vloeistof). Gal bij duiven is groen en wordt geproduceerd door de lever. Gal verteert graan en geeft zijn voedingsstoffen vrij. Wanneer de duiven onderweg zijn, is hun voedselopname verminderd of afwezig. De urineproductie bij een goed gehydrateerde duif is echter constant. De uitwerpselen van een gezonde duif bij aankomst bestaan daarom alleen uit urine en verschijnen als een romige vloeistofvlek. In races die duiven bijzonder belastend vinden, hetzij vanwege hun moeilijkheid of de onvoorbereidheid van de duif, wordt gal geproduceerd vanwege de honger en inspanning van de duif. En dus bevatten de uitwerpselen van deze vogels bij terugkeer urine en gal, die eruit zien als een romige vloeistof, in verschillende mate getint met fluorescerend groen. Als de duiven eenmaal terug zijn en normaal eten, zal verteerd voedsel in de uitwerpselen verschijnen en zal de uitwerpselen eruit gaan zien zoals ze eruit zagen toen de vogels werden verzonden. Bij gezonde, fitte duiven gebeurt dit binnen een paar uur. Suppletie met normale spijsverteringsbacteriën (probiotica) versnelt dit proces. Het is belangrijk dat het gebruikte supplement zoet smaakt en gemakkelijk door de duiven worden opgenomen. Terugkerende vliegduiven moeten vlot drinken zodat eventuele uitdroging snel ongedaan wordt gemaakt. Duiven die bij thuiskomst goed drinken, produceren veel urine, waardoor de eerste paar uitwerpselen erg waterig zijn. Liefhebbers moeten hiernaar zoeken om er zeker van te zijn dat de duiven genoeg hebben gedronken.
- Hoe snel de duiven herstellen na terugkeer, met voedsel en rust. Op een korte vlucht moet dat reeds binnen het uur het geval zijn.
- Duiven die goed herstellen hebben de volgende ochtend een lege krop.
- Resultaten en rendementen vergelijken met andere vliegers.
Sommige liefhebbers kijken of de duiven eerst naar het voer of naar het water gaan, als indicatie van hoe belastend de vogels de vlucht hebben gevonden. Bij inspanning en warmte gaat er vocht verloren van het oppervlak van de luchtzakken. Bij luchtzakontsteking kan dit verlies buitensporig zijn, waardoor vogels eerder geneigd zijn om bij aankomst eerst te drinken. Gezonde vogels zullen echter in eerste instantie drinken op een warme dag, als ze last hebben van uitdroging van het transport, of gewoon als de race lang heeft geduurd. Eerst eten geeft echter aan dat de race niet overdreven uitputtend is geweest en dat de duif in goede conditie is ingekorfd.